“De islam vanuit het perspectief van het esoterisch Christendom”
Alle godsdiensten leveren door de eeuwen heen
een eigen bijdrage aan de ontwikkeling van de mens.
Daarom zijn alle godsdiensten belangrijk en zinvol:
we hebben ze allemaal nodig, bij onze menselijke
ontwikkeling.
Toch zijn de verschillende religies zeker niet gelijk
aan elkaar, zoals ten onrechte wel gedacht wordt.
Zo zijn de Islam en het Christendom beide weliswaar
een monotheïstische godsdienst en ‘een religie van
het boek’, zoals de Islam zegt, maar tegelijk zijn ze
heel verschillend.
Het is belangrijk om ons dit verschil bewust te worden:
pas dan leren we elkaar beter te begrijpen.
Vanuit het esoterische Christendom gezien is het
grootste verschil dit: dat de Islam zegt dat Allah
geen zoon heeft en dat Mohammed een profeet is
en niet de zoon van Allah. De Islam wijst dan ook
de Drie-eenheid af. Dat is daarom belangrijk,
omdat volgens het Christendom de Drie-eenheid
het ontwikkelingsproces van de mens weerspiegelt,
ofwel zijn voortdurende groei naar een hoger
bewustzijn.
Het monotheïsme van de Islam blijft daarentegen
vasthouden aan het besef dat God boven en buiten
ons te vinden is, maar niet in ons.
Voor het esoterische Christendom is vrijheid essentieel
pas dan kan de mens zich bewust worden van de Geest
of het hoger Zelf in zichzelf, terwijl voor de Islam vooral gehoorzaamheid aan Allah belangrijk is.
Deze verschillende visie leidt ook tot een verschillende levenshouding. Naast dit verschil zijn er natuurlijk nog
andere die even belangrijk zijn.
Alle mensen, of ze nu islamiet, christen, boeddhist,
of wat dan ook zijn, zijn onze zusters en broeders en
verdienen onze liefde en ons respect. Zie de ander
in de eerste plaats als medemens, en niet als het etiket
dat ze dragen: christen, islamiet of wat dan ook.
Zie het unieke en heel eigene van ieder mens dat
achter het etiket verborgen ligt.
Ontwikkel een innerlijke gevoeligheid voor wat in
de ander tot bloei en tot ontwikkeling wil komen.
Alleen vanuit deze grondhouding is het geoorloofd
na te denken over de inzichten van het esoterische
christendom ten aanzien van de islam.
1. De keuze tussen twee uitersten
Zelfs in de kerkelijke wereld is er, net als op andere
terreinen van de samenleving, een heftige discussie
ontstaan over de vraag hoe we tegen de islam moeten
aankijken en hoe we met deze religie moeten omgaan.
De Reuver, landelijk secretaris en kerkleider van de
Protestantse Kerk Nederland (PKN), noemde in een
interview de islam ‘een godsdienst die vrede wil.’
Ook zei hij: ‘Als je de Tien Geboden neemt en de
Koran, dan kom je eigenlijk op hetzelfde uit.’
Zijn uitspraak leidde tot felle reacties.
Er was zelfs een predikant, ds. C.H.W. van den Berg,
die zijn lidmaatschap van de kerk opzegde, omdat hij
‘weigert zijn ogen te sluiten voor feiten die iedereen
kan zien en weten.’ En met die feiten bedoelt Van den
Berg, zoals blijkt uit zijn opzegbrief, onder andere dat
islamitische gelovigen elkaar uitmoorden in de naam
van Allah; dat sommige wijken in Parijs in feite kalifaten
zijn, en dat het volgens de islam een goede daad is als
ongelovigen worden uitgemoord, zoals dat met Theo
van Gogh gebeurde.
Hoe moeten we te midden van de heftige discussies die
overal ter wereld zijn opgelaaid, tot een eigen oordeel
komen ten aanzien van de islam? Bestaat er alleen
maar de keuze tussen enerzijds het toedekken van het
geweld dat in de naam van Allah gepleegd wordt, zoals
De Reuver dat doet, en anderzijds het benoemen
van de islam als ‘een achterlijke, gewelddadige religie’
zoals Van den Berg zijn opvatting verwoordt?
Ik denk dat er een derde weg is: die van inzicht
ten aanzien van de plaats van de islam in het geheel
van de mensheidsgeschiedenis en een dieper inzicht
in de islam zelf, zoals dat niet alleen mogelijk gemaakt
wordt door de esoterische islam, maar ook door het
esoterische christendom.
2. Een paar gegevens
• Bij de bezinning op de islam is het allereerst
belangrijk om te beseffen dat de islam
zeer gevarieerd is: dé islam bestaat niet.
Zo is er een Iraanse islam, een Indonesische islam,
een Turkse islam en ga zo maar door. Dat komt,
omdat er geen centraal gezag is, zoals dat bijvoorbeeld
wel het geval is in de Rooms-Katholieke Kerk met de paus
en de kardinalen.
• De grootste godsdienst is het christendom: 2,2 miljard
aanhangers. Dan volgt de islam met 1,6 miljard aanhangers.
Het boeddhisme telt 415 miljoen (géén miljard!) volgelingen,
terwijl het jodendom 14 miljoen aanhangers kent.
• De islam is één van de drie monotheïstische religies:
het jodendom en het christendom zijn de andere twee. Monotheïsme betekent dat deze religies maar één
goddelijk wezen kennen. De drie monotheïstische religies
worden door de islamieten ook wel ‘de religies van het boek’ genoemd.
Deze heilige boeken kennen we onder deze namen:
de Tenach (Oude Testament), de Bijbel en de Koran.
• De drie monotheïstische religies worden ook wel de
‘Abrahamitische religies genoemd, omdat ze alle drie in
Abraham hun oorsprong vinden.
Daarbij volgen het jodendom en het christendom de lijn
die via Izaäk loopt, de zoon die Abraham bij zijn vrouw
Sara verwekte, terwijl de islam de ‘Abrahamitische stroom
volgt die via Ismaël loopt, de zoon die hij verwekte bij
de slavin Hagar. Mohammed is een directe nakomeling
van Ismaël, en dus van Abraham.
• De islam ziet Abraham als een islamiet;
in soera 3 : 67 staat: Niet was Abraham een jood
en niet een christen, maar hij was een Godzoeker,
een overgegevene, en hij behoorde niet tot de
genotengevers 
polytheïsten).
• De Kaäba in Mekka, het belangrijkste islamitische
heiligdom, is zo vertelt de islam, oorspronkelijk door
Adam gesticht en later in verval geraakt: een ruïne
bleef over. Maar Abraham en zijn zoon Ismaël hebben
de Kaäba weer teruggevonden en opnieuw opgebouwd.
• De naam islam betekent overgave.
Vandaar dat Goethe zei: Wanneer islam overgave aan
God betekent, leven en sterven wij allen ‘in islam.’
Zo gezien is volgens Goethe de islam een universele
religie: alle mensen moeten in overgave aan God leren
leven en sterven.
• Pietro Archiati zei dat de islam er is om het christendom
zijn tekortkoming als in een spiegel voor te houden.
Die tekortkoming is het gebrek aan inzicht in de eigen religie.
Met deze uitspraak bedoelt Archiati dus dat de islam
de christenen oproept om hun eigen religie serieus te nemen!
Hans Stolp