De verschillende Religies: “De islam vanuit het perspectief van het esoterisch Christendom”
Alle godsdiensten leveren door de eeuwen heen een eigen bijdrage aan de ontwikkeling van de mens. Daarom zijn alle godsdiensten belangrijk en zinvol: we hebben ze allemaal nodig, bij onze menselijke ontwikkeling. Toch zijn de verschillende religies zeker niet gelijk aan elkaar, zoals ten onrechte wel gedacht wordt. Zo zijn de Islam en het Christendom beide weliswaar een monotheïstische godsdienst en ‘een religie van het boek’, zoals de Islam zegt, maar tegelijk zijn ze heel verschillend. Het is belangrijk om ons dit verschil bewust te worden: pas dan leren we elkaar beter te begrijpen.
Vanuit het esoterische Christendom gezien is het grootste verschil dit: dat de Islam zegt dat Allah geen zoon heeft en dat Mohammed een profeet is en niet de zoon van Allah. De Islam wijst dan ook de Drie-eenheid af. Dat is daarom belangrijk, omdat volgens het Christendom de Drie-eenheid het ontwikkelingsproces van de mens weerspiegelt, ofwel zijn voortdurende groei naar een hoger bewustzijn. Het monotheïsme van de Islam blijft daarentegen vasthouden aan het besef dat God boven en buiten ons te vinden is, maar niet in ons. Voor het esoterische Christendom is vrijheid essentieel; pas dan kan de mens zich bewust worden van de Geest of het hoger Zelf in zichzelf, terwijl voor de Islam vooral gehoorzaamheid aan Allah belangrijk is.
Deze verschillende visie leidt ook tot een verschillende levenshouding. Naast dit verschil zijn er natuurlijk nog andere die even belangrijk zijn. Alle mensen, of ze nu islamiet, christen, boeddhist, of wat dan ook zijn, zijn onze zusters en broeders en verdienen onze liefde en ons respect. Zie de ander in de eerste plaats als medemens, en niet als het etiket dat ze dragen: christen, islamiet of wat dan ook. Zie het unieke en heel eigene van ieder mens dat achter het etiket verborgen ligt. Ontwikkel een innerlijke gevoeligheid voor wat in de ander tot bloei en tot ontwikkeling wil komen. Alleen vanuit deze grondhouding is het geoorloofd na te denken over de inzichten van het esoterische christendom ten aanzien van de islam.
- De keuze tussen twee uitersten
Zelfs in de kerkelijke wereld is er, net als op andere terreinen van de samenleving, een heftige discussie ontstaan over de vraag hoe we tegen de islam moeten aankijken en hoe we met deze religie moeten omgaan. De Reuver, landelijk secretaris en kerkleider van de Protestantse Kerk Nederland (PKN), noemde in een interview de islam ‘een godsdienst die vrede wil.’ Ook zei hij: ‘Als je de Tien Geboden neemt en de Koran, dan kom je eigenlijk op hetzelfde uit.’ Zijn uitspraak leidde tot felle reacties. Er was zelfs een predikant, ds. C.H.W. van den Berg, die zijn lidmaatschap van de kerk opzegde, omdat hij ‘weigert zijn ogen te sluiten voor feiten die iedereen kan zien en weten.’ En met die feiten bedoelt Van den Berg, zoals blijkt uit zijn opzegbrief, onder andere dat islamitische gelovigen elkaar uitmoorden in de naam van Allah; dat sommige wijken in Parijs in feite kalifaten zijn, en dat het volgens de islam een goede daad is als ongelovigen worden uitgemoord, zoals dat met Theo van Gogh gebeurde.
Hoe moeten we te midden van de heftige discussies die overal ter wereld zijn opgelaaid, tot een eigen oordeel komen ten aanzien van de islam? Bestaat er alleen maar de keuze tussen enerzijds het toedekken van het geweld dat in de naam van Allah gepleegd wordt, zoals De Reuver dat doet, en anderzijds het benoemen van de islam als ‘een achterlijke, gewelddadige religie’ zoals Van den Berg zijn opvatting verwoordt? Ik denk dat er een derde weg is: die van inzicht ten aanzien van de plaats van de islam in het geheel van de mensheidsgeschiedenis en een dieper inzicht in de islam zelf, zoals dat niet alleen mogelijk gemaakt wordt door de esoterische islam, maar ook door het esoterische christendom.
- Een paar gegevens
Bij de bezinning op de islam is het allereerst belangrijk om te beseffen dat de islam zeer gevarieerd is: dé islam bestaat niet. Zo is er een Iraanse islam, een Indonesische islam, een Turkse islam en ga zo maar door. Dat komt, omdat er geen centraal gezag is, zoals dat bijvoorbeeld wel het geval is in de Rooms-Katholieke Kerk met de paus en de kardinalen. De grootste godsdienst is het christendom: 2,2 miljard aanhangers. Dan volgt de islam met 1,6 miljard aanhangers. Het boeddhisme telt 415 miljoen (géén miljard!) volgelingen, terwijl het jodendom 14 miljoen aanhangers kent.
De islam is één van de drie monotheïstische religies: het jodendom en het christendom zijn de andere twee. Monotheïsme betekent dat deze religies maar één goddelijk wezen kennen. De drie monotheïstische religies worden door de islamieten ook wel ‘de religies van het boek’ genoemd. Deze heilige boeken kennen we onder deze namen: de Tenach (Oude Testament), de Bijbel en de Koran. De drie monotheïstische religies worden ook wel de ‘Abrahamitische religies’ genoemd, omdat ze alle drie in Abraham hun oorsprong vinden. Daarbij volgen het jodendom en het christendom de lijn die via Izaäk loopt, de zoon die Abraham bij zijn vrouw Sara verwekte, terwijl de islam de ‘Abrahamitische stroom volgt die via Ismaël loopt, de zoon die hij verwekte bij de slavin Hagar. Mohammed is een directe nakomeling van Ismaël, en dus van Abraham.
De islam ziet Abraham als een islamiet; in soera 3:67 staat: Niet was Abraham een jood en niet een christen, maar hij was een Godzoeker, een overgegevene, en hij behoorde niet tot de genotengevers 😊 polytheïsten). De Kaäba in Mekka, het belangrijkste islamitische heiligdom, is zo vertelt de islam, oorspronkelijk door Adam gesticht en later in verval geraakt: een ruïne bleef over. Maar Abraham en zijn zoon Ismaël hebben de Kaäba weer teruggevonden en opnieuw opgebouwd. De naam islam betekent overgave. Vandaar dat Goethe zei: Wanneer islam overgave aan God betekent, leven en sterven wij allen ‘in islam.’ Zo gezien is volgens Goethe de islam een universele religie: alle mensen moeten in overgave aan God leren leven en sterven. Pietro Archiati zei dat de islam er is om het christendom zijn tekortkoming als in een spiegel voor te houden. Die tekortkoming is het gebrek aan inzicht in de eigen religie. Met deze uitspraak bedoelt Archiati dus dat de islam de christenen oproept om hun eigen religie serieus te nemen!
Hans Stolp