Dromen in oude culturen.
In oude culturen werd de droom uiterst serieus genomen.
Nu vinden we de wereld van de droom weer terug, maar
dan op een hoger niveau.
De Aboriginals zeggen dat de dromen boodschappen zijn
van de geestelijke wereld. Als je niet in verbinding staat
met je dromen, dan ben je een “kreupel mens,”
Bij de Indianen staat de sjamaan, een genezer, via de dromen
in verbinding met de geestelijke wereld om anderen te helpen.
De sjamaan wordt door een droom als genezer geroepen. De geestelijke wereld heeft hem als sjamaan aangewezen. In zijn dromen wordt hij als genezer opgeleid. Als een aankomende sjamaan geroepen is, wordt hij eerst lichamelijk en geestelijk
heel erg ziek. Door deze chaos heen moet hij zijn genezing
vinden, dan pas kan hij anderen genezing brengen.
Bij initiatieriten worden jonge mannen het bos ingestuurd.
Daar moeten ze vasten en zichzelf kastijden, totdat ze door
een grote droom worden opgeroepen.
Droomt hij over vechten, dan wordt hij krijger, droomt hij
over een mythische slang, dan wordt hij tovenaar.
Droomt hij niet, dan is hij gedoemd een mislukkeling
te worden.
Vroeger bestond er een tempelslaap.
Een zieke werd toegelaten in een slaapzaal, een kliné, ons
woord voor kliniek komt daar vandaan. De zieke bleef op
deze slaapzaal totdat hij een belangrijke droom kreeg.
Met die droom ging hij naar de priester. Deze legde de
droom uit en daarna ging de patiënt weer naar huis.
Uit de Griekse tijd is er een verhaal bekend van een
escortedame die droomde dat een jonge man zich had
bevredigd bij haar zonder daarvoor te betalen. Ze ging
hiermee naar de rechtbank. De uitspraak van de rechter
was dat de jonge man haar een bak met goudstukken
moest aanreiken, maar zij mocht de goudstukken niet
pakken.
Dromen in de bijbel
Ook in Israël zag men de droom als het woord van God.
Profeten worden in het OT dromers genoemd. Ze stonden
in directe verbinding met de geestelijke wereld.
In Nummeri 12:8 zegt God:
Aan uw profeten maak ik mijn visioenen bekend en ik spreek
tot hen in dromen. Met mijn dienaar Mozes doe ik dat niet.
Met hem spreek ik van mond tot mond, duidelijk en niet in raadsels. Hij aanschouwt de gestalte van de heer.
Voor Israël zijn dromen heilig, daarin wordt de sluier
weggenomen, ontvangen wij inzicht en krijgen wij zicht
op het geheim van ons leven.
De bijbel is bijna een dromenboek.
We moeten leren weer onbevangen met onze dromen
om te gaan.
De droom van Jacob
Toen droomde hij, en zie, op de aarde was een ladder
opgericht, waarvan de top tot aan de hemel reikte, en zie,
engelen Gods klommen daarlangs op en daalden daarlangs
neer. Ineens stond de heer bij hem en zei: ik ben de Heer,
de God van uw vader Abraham en de God van Izaäk.
Het land, waar u op ligt, zal ik aan u en uw nakomelingen geven.
Dit is een mooie droom als je op de vlucht bent, zoals Jacob was. Deze droom laat de verbinding zien tussen hemel en aarde.
De droom van Jozef
Jozef droomt dat de korenschoven voor hem buigen en dat
de zon, de maan en de sterren een buiging voor hem maken.
De korenschoven zijn zijn broers en zusters, de zon, maan en sterren, zijn ouders, broers en zusters.
Voor Jozef zijn dit roepingsdromen. Eerst wordt hij verkocht als slaaf, wordt later in de gevangenis geworpen, dan pas, na de
juiste droomuitleg over een droom van de Farao, wordt hij onderkoning. In die rol buigen zijn vader, moeder, broers en
zusters voor hem.
De droom van de schenker
Zie, er stond een wijnstok voor me. Aan de wijnstok waren
drie ranken, en nauwelijks begon hij te botten, of zijn bloesem
was er, en zijn trossen droegen rijpe druiven. En Farao’s beker
was in mijn hand. Ik nam de druiven, perste ze uit in Farao’s
beker en gaf de beker in Farao’s hand.
De opperschenker was degene die wijn voor de Farao inschonk. Jozef zegt dat de 3 ranken voor 3 dagen staan, dan wordt hij
weer in zijn oude functie aangenomen en mag weer wijn
schenken.
De droom van de bakker
Zie er waren op mijn hoofd drie korven met gebak.
In de bovenste korf was allerlei spijs voor Farao, wat een bakker bereidt. Het gevogelte at dit uit de korf, boven mijn hoofd.
De 3 korven staan ook voor 3 dagen. De vogels zijn een negatief symbool en betekent dat de bakker verraad had gepleegd
jegens de Farao. Over 3 dagen zou hij sterven.
De droom van Koning Saul
Van hem staat geschreven: Ik verkeer in grote nood:
de Filistijnen strijden tegen mij, en God is van mij geweken.
Hij antwoordt niet meer, noch door de dienst van profeten
noch door dromen.
*De koningen stonden via dromen in verbinding met God.
Saul deed niets met zijn dromen, zijn droomkanaal was dichtgeslibd.
De wijzen uit het Oosten
Van hen wordt verteld: En van Godswege in de droom gewaarschuwd om niet tot Herodes terug te keren,
trokken zij langs een andere weg naar hun land terug.
*De wijzen krijgen in hun droom te horen niet terug
te gaan naar Bethlehem, want dan zou Herodes hen doden.
De droom van Petrus
Hem wordt een schaal vol dieren getoond, die voor de Joden onrein zijn. Dan zegt de stem van God; “Sta op , Petrus,
slacht en eet!” Op Petrus verzet antwoordt de stem uit de
droom: “Wat God gezuiverd heeft, moet jij niet onrein maken!”
* Dromen kunnen onze verstarring doorbreken.
Petrus wilde voor de Christenen dezelfde dogma’s aanhouden
die in de Joodse traditie werden gehanteerd.
De droom van Paulus
In een droom verschijnt een Macedoniër die hem vraagt:
“Steek over naar Macedonië en help ons” Paulus stond bij
de Bosporus.
*Op grond van deze droom is Paulus Europa binnen
getrokken om daar het Christendom te brengen.
Conclusies:
a. God geeft in dromen concrete leiding
b. God onthult mij de eigenlijke werkelijkheid over mijzelf
c. God neemt de sluier weg die over deze werkelijkheid ligt
d. God doorbreekt in de droom ons beperkte denken.
Het droomleven gaat door verschillende fases:
1. chaos
2. plotselinge heldere dromen
3. een stem begint te spreken die een boodschap voor je heeft
4. je wordt in dromen bewust dat je droomt.
“Dromen” deel 2
Droomgeschiedenis
Tot aan het einde van de Oudheid bestond er een
grote belangstelling voor de droom en de wereld
van de droom. Door de droom was er verbinding
met de geestelijke wereld.
Daarna raakte de droom in de vergetelheid en werd
er geen aandacht meer aan geschonken.
Later, in de Renaissance, kwam er een filosofische
belangstelling voor de droom. Nog wat later, in de
Romantiek, waren het dichters en kunstenaars, die
zich opnieuw voor de droom en de droomwereld
interesseerden.
In 1900 zijn dromen, door Freud, opnieuw in de
belangstelling gekomen.
Met Freuds boek: ‘Traumdeutung’ begon de moderne belangstelling voor de droom.
Anders dan in de Oudheid wordt in de moderne
droomuitleg de droom niet langer gezien als een uiting
van de werkzaamheid van God, maar als een innerlijke
activiteit, die voortkomt uit het onbewuste.
Moderne droomuitleg
Volgens Freud is de droom ‘de hoeder van de slaap’ zij compenseert en reguleert de spanningen die vanuit het
onbewuste in de slaap naar boven komen om zodoende
de slaaptoestand te beschermen. De droom is volgens
hem dan ook een gemaskeerde uiting van verdrongen,
o.a. seksuele en agressieve wensen.
De censor in de droom heeft als taak die verdrongen
wensen onherkenbaar te maken, want dan kunnen de
verborgen emoties ook echt af gereageerd worden.
Daarom maakt hij onderscheid tussen ‘manifeste
droom inhoud’ en ‘latente droominhoud.’
De droom is volgens Freud dan ook een soort rebus;
er is “vertaalwerk” nodig om achter de latente inhoud
van de droom te komen.
In de droom komt alles naar boven wat je verdringt,
alle emoties die er fatsoenshalve niet mogen zijn.
Het is dus een aardige beerput. De spanning ervan
wordt afgereageerd via de droom.
Volgens Freud zijn de seksuele spanningen het groots,
die moeten het hevigst afgereageerd worden.
Bedenk wel dat Freud leefde in de strenge Victoriaanse
sfeer, waar alles wat met seksualiteit te maken had,
taboe was. Freud heeft de aanzet gegeven voor meer
seksuele openheid.
Na Freud kwam Jung met zijn betekenis van dromen.
Jung onderscheidt ‘het onbewuste’ in het persoonlijk
onbewuste en het collectief onbewuste.
Het collectief onbewuste is verbonden met de wereldziel
en een weerspiegeling daarvan. Het is dit onbewuste dat
dikwijls in onze dromen doorwerkt en ons inzicht geeft in
ons eigen ontwikkelingsproces. In dit collectief onbewuste
werken archetypen: vitale beeldcomplexen, zoals de held,
de moeder, de meermin, de animus en de anima.
Deze archetypen geeft vanuit het onbewuste,
via de droom, richting aan onze geestelijke groei.
Jung zegt dan ook dat dromen een middel zijn tot
bewustwording.
Als een vrouw droomt dat ze een zeemeermin is zal de
uitleg van Freud zijn: het onderlichaam van de vrouw
is een vissenstaart. Deze vrouw is frigide, want zij heeft
haar seksualiteit verdrongen.
Jung zal deze droom uitleggen dat de zeemeermin een
symbool is uit een sprookje. Het is een betoverd mens
die door liefde weer mens moet worden.
De zeemeermin in volgens Jung een symbool van een
nieuwe geestelijke kracht die hier op aarde
gematerialiseerd gaat worden. Als je die kracht lief hebt,
dan word je vermenselijkt.
Erich Fromm, wilde een nieuw vak op school introduceren,
nl. de taal van de dromen. Hij vond dit belangrijk omdat elk
mens dan in staat was om via de droom met de geestelijke
wereld te communiceren.
Soorten dromen
Alledaagse dromen
In deze dromen werken dag resten door die als
droomstimulans werken.
Grote dromen
Hier in zijn allerlei mythologische beelden te vinden.
Een voorbeeld van zo’n grote droom is die van de
twintigjarige schilder Chagall:
Ik bevind mij in een grote kamer; in de hoek staat een eenpersoonsbed en ik lig erin. Het wordt donker.
Plotseling komt er een opening in het plafond en een
gevleugeld wezen daalt neer, met veel lawaai. Een geruis
van slepende vleugels. Ik denk: een engel. Ik kan mijn
ogen niet openen. Het wordt licht, te helder. Nadat hij
alles doorzocht heeft, verheft hij zich weer en verlaat de
kamer door de spleet in het plafond en neemt al het
schitterende, hemelse met zich mee. Het wordt opnieuw
donker en ik word wakker. Via de droom bezoekt Chagall
de geestelijke wereld. Al zijn schilderijen zijn een poging
om engelen uit te beelden.
Kritische dromen
Dromen kunnen duidelijk maken dat er iets niet klopt.
Sta open voor wat een droom wil zeggen.
Honden dromen ook
Freud was zo gehecht aan zijn eigen theorie dat hij
erdoor verblind werd en zijn persoonlijke dagboeken
verbrandde toen hij merkte dat zijn dromen zijn mening
over de betekenis van dromen aanvochten.
Jung daarentegen schreef; Ik heb geen theorie over
dromen. Ik weet niet hoe dromen ontstaan.
Aan de andere kant weet ik dat als we lang en diepgaand
genoeg over een droom mediteren er bijna altijd wel iets
uitkomt.
Voorspellende dromen
Clapurnia, de vrouw van Julius Caesar, had in één nacht
twee verschillende dromen; een letterlijke en een
symbolische, waarin de moord op haar man
aangekondigd werd.
Abraham Lincoln droomde twee weken voor zijn dood,
dat hij zijn lichaam zag opgebaard in het Witte Huis.
Zo zijn er ook mensen die droomden van de ondergang
van de Titanic.
Dromen over gestorvenen
In dromen kan je een gestorvene ook werkelijk ontmoeten.
Een 68-jarige vrouw droomt twee jaar na de dood van haar
man: Hij is er weer. Een oude vriend van hem zegt
verwonderd: ‘Hij is toch dood, hij kan niet terug zijn.’
Ik antwoord dat ik het ook niet weet, maar dat hij er
desondanks weer is. Wij zitten met verscheidene personen
om de tafel, familieleden, vrienden en hij, ik ga heel dicht
bij hem zitten, leun tegen hem aan. Hij is er werkelijk.
Ik vraag hem voorzichtig, schuw, hoe het daarginds is, waar
hij nu is. Het is heel goed, zegt hij op zijn nuchtere manier,
die hij altijd had. En of het werkelijk zo is, dat je, ik vind het
zelfs in de droom een kinderlijke voorstelling, de mensen
uit je directe omgeving die je verloren hebt weer ontmoet. “Natuurlijk”, zegt hij alleen maar.
Nachtmerries
Hierin komen de zaken in naar voren waar we bang voor
zijn. Stel jezelf de vraag wat jou gezegd wil worden.
Ga praten met die donkere personen.
Als je wordt achtervolgd in je droom, ga dan in gesprek
met je achtervolger. Kijk waar je voor weg loopt.
Speel de droom innerlijk na en verander de afloop of ga
verder met de droom, waar deze eindigde.
Durf om hulp te vragen bij dat innerlijke spel!
Hoe kan je leren dromen te onthouden?
1. Houdt pen en papier bij de hand
2. Geef jezelf de tijd om je dromen terug te halen
3. Ontspan jezelf bij het wakker worden en blijf in dezelfde
houding liggen met de ogen dicht.
4. Zet geen wekker.
5. Als je de droom niet meer weet, begin dan je gevoelens
op te schrijven bij het wakker worden
Regels voor de omgang met dromen
a. Je bent je eigen droomdeskundige
b. Luister goed naar je gevoel
c. Je kunt aan elkaar je dromen voorleggen.
Een ander kan veel onbevangener zeggen wat een
droom betekent, vooral als een droom kritisch is.
Ga wel zorgvuldig met elkaars dromen om,
zeg bijvoorbeeld:
‘Als het mijn droom was, zal ik er dit van denken…’
d. Maak gebruik van de nachten als je geen wekker
hoeft te zetten
f. Als je wakker wordt, blijf dan stil liggen in de houding
waarin je wakker wordt. Je kunt dan terug stappen
in de droom
g. Je kunt je voorbereiden om dromen te ontvangen.
Als je gaat slapen laat dan alles van die dag los.
Stel je zelf voor dat je contact hebt met een engel.
Maak in eerbied contact met hem. Je kunt dan
bijvoorbeeld vragen: “Lieve engelen, ik zou zo graag
een antwoord ontvangen in de vorm van een droom.
h. Alle personages in je droom vertegenwoordigen een
deel van je: je kunt in gesprek gaan met een droom
personage, bijvoorbeeld de moordenaar of de inbreker
i. Je kunt een symboolonderzoek doen. Je kunt daarmee
de taal van het beeld in jezelf ontwikkelen.
“Dromen” deel 2
Droomgeschiedenis
Tot aan het einde van de Oudheid bestond er een
grote belangstelling voor de droom en de wereld
van de droom. Door de droom was er verbinding
met de geestelijke wereld.
Daarna raakte de droom in de vergetelheid en werd
er geen aandacht meer aan geschonken.
Later, in de Renaissance, kwam er een filosofische
belangstelling voor de droom. Nog wat later, in de
Romantiek, waren het dichters en kunstenaars, die
zich opnieuw voor de droom en de droomwereld
interesseerden.
In 1900 zijn dromen, door Freud, opnieuw in de
belangstelling gekomen.
Met Freuds boek: ‘Traumdeutung’ begon de moderne belangstelling voor de droom.
Anders dan in de Oudheid wordt in de moderne
droomuitleg de droom niet langer gezien als een uiting
van de werkzaamheid van God, maar als een innerlijke
activiteit, die voortkomt uit het onbewuste.
Moderne droomuitleg
Volgens Freud is de droom ‘de hoeder van de slaap’ zij compenseert en reguleert de spanningen die vanuit het
onbewuste in de slaap naar boven komen om zodoende
de slaaptoestand te beschermen. De droom is volgens
hem dan ook een gemaskeerde uiting van verdrongen,
o.a. seksuele en agressieve wensen.
De censor in de droom heeft als taak die verdrongen
wensen onherkenbaar te maken, want dan kunnen de
verborgen emoties ook echt af gereageerd worden.
Daarom maakt hij onderscheid tussen ‘manifeste
droom inhoud’ en ‘latente droominhoud.’
De droom is volgens Freud dan ook een soort rebus;
er is “vertaalwerk” nodig om achter de latente inhoud
van de droom te komen.
In de droom komt alles naar boven wat je verdringt,
alle emoties die er fatsoenshalve niet mogen zijn.
Het is dus een aardige beerput. De spanning ervan
wordt afgereageerd via de droom.
Volgens Freud zijn de seksuele spanningen het groots,
die moeten het hevigst afgereageerd worden.
Bedenk wel dat Freud leefde in de strenge Victoriaanse
sfeer, waar alles wat met seksualiteit te maken had,
taboe was. Freud heeft de aanzet gegeven voor meer
seksuele openheid.
Na Freud kwam Jung met zijn betekenis van dromen.
Jung onderscheidt ‘het onbewuste’ in het persoonlijk
onbewuste en het collectief onbewuste.
Het collectief onbewuste is verbonden met de wereldziel
en een weerspiegeling daarvan. Het is dit onbewuste dat
dikwijls in onze dromen doorwerkt en ons inzicht geeft in
ons eigen ontwikkelingsproces. In dit collectief onbewuste
werken archetypen: vitale beeldcomplexen, zoals de held,
de moeder, de meermin, de animus en de anima.
Deze archetypen geeft vanuit het onbewuste,
via de droom, richting aan onze geestelijke groei.
Jung zegt dan ook dat dromen een middel zijn tot
bewustwording.
Als een vrouw droomt dat ze een zeemeermin is zal de
uitleg van Freud zijn: het onderlichaam van de vrouw
is een vissenstaart. Deze vrouw is frigide, want zij heeft
haar seksualiteit verdrongen.
Jung zal deze droom uitleggen dat de zeemeermin een
symbool is uit een sprookje. Het is een betoverd mens
die door liefde weer mens moet worden.
De zeemeermin in volgens Jung een symbool van een
nieuwe geestelijke kracht die hier op aarde
gematerialiseerd gaat worden. Als je die kracht lief hebt,
dan word je vermenselijkt.
Erich Fromm, wilde een nieuw vak op school introduceren,
nl. de taal van de dromen. Hij vond dit belangrijk omdat elk
mens dan in staat was om via de droom met de geestelijke
wereld te communiceren.
Soorten dromen
Alledaagse dromen
In deze dromen werken dag resten door die als
droomstimulans werken.
Grote dromen
Hier in zijn allerlei mythologische beelden te vinden.
Een voorbeeld van zo’n grote droom is die van de
twintigjarige schilder Chagall:
Ik bevind mij in een grote kamer; in de hoek staat een eenpersoonsbed en ik lig erin. Het wordt donker.
Plotseling komt er een opening in het plafond en een
gevleugeld wezen daalt neer, met veel lawaai. Een geruis
van slepende vleugels. Ik denk: een engel. Ik kan mijn
ogen niet openen. Het wordt licht, te helder. Nadat hij
alles doorzocht heeft, verheft hij zich weer en verlaat de
kamer door de spleet in het plafond en neemt al het
schitterende, hemelse met zich mee. Het wordt opnieuw
donker en ik word wakker. Via de droom bezoekt Chagall
de geestelijke wereld. Al zijn schilderijen zijn een poging
om engelen uit te beelden.
Kritische dromen
Dromen kunnen duidelijk maken dat er iets niet klopt.
Sta open voor wat een droom wil zeggen.
Honden dromen ook
Freud was zo gehecht aan zijn eigen theorie dat hij
erdoor verblind werd en zijn persoonlijke dagboeken
verbrandde toen hij merkte dat zijn dromen zijn mening
over de betekenis van dromen aanvochten.
Jung daarentegen schreef; Ik heb geen theorie over
dromen. Ik weet niet hoe dromen ontstaan.
Aan de andere kant weet ik dat als we lang en diepgaand
genoeg over een droom mediteren er bijna altijd wel iets
uitkomt.
Voorspellende dromen
Clapurnia, de vrouw van Julius Caesar, had in één nacht
twee verschillende dromen; een letterlijke en een
symbolische, waarin de moord op haar man
aangekondigd werd.
Abraham Lincoln droomde twee weken voor zijn dood,
dat hij zijn lichaam zag opgebaard in het Witte Huis.
Zo zijn er ook mensen die droomden van de ondergang
van de Titanic.
Dromen over gestorvenen
In dromen kan je een gestorvene ook werkelijk ontmoeten.
Een 68-jarige vrouw droomt twee jaar na de dood van haar
man: Hij is er weer. Een oude vriend van hem zegt
verwonderd: ‘Hij is toch dood, hij kan niet terug zijn.’
Ik antwoord dat ik het ook niet weet, maar dat hij er
desondanks weer is. Wij zitten met verscheidene personen
om de tafel, familieleden, vrienden en hij, ik ga heel dicht
bij hem zitten, leun tegen hem aan. Hij is er werkelijk.
Ik vraag hem voorzichtig, schuw, hoe het daarginds is, waar
hij nu is. Het is heel goed, zegt hij op zijn nuchtere manier,
die hij altijd had. En of het werkelijk zo is, dat je, ik vind het
zelfs in de droom een kinderlijke voorstelling, de mensen
uit je directe omgeving die je verloren hebt weer ontmoet. “Natuurlijk”, zegt hij alleen maar.
Nachtmerries
Hierin komen de zaken in naar voren waar we bang voor
zijn. Stel jezelf de vraag wat jou gezegd wil worden.
Ga praten met die donkere personen.
Als je wordt achtervolgd in je droom, ga dan in gesprek
met je achtervolger. Kijk waar je voor weg loopt.
Speel de droom innerlijk na en verander de afloop of ga
verder met de droom, waar deze eindigde.
Durf om hulp te vragen bij dat innerlijke spel!
Hoe kan je leren dromen te onthouden?
1. Houdt pen en papier bij de hand
2. Geef jezelf de tijd om je dromen terug te halen
3. Ontspan jezelf bij het wakker worden en blijf in dezelfde
houding liggen met de ogen dicht.
4. Zet geen wekker.
5. Als je de droom niet meer weet, begin dan je gevoelens
op te schrijven bij het wakker worden
Regels voor de omgang met dromen
a. Je bent je eigen droomdeskundige
b. Luister goed naar je gevoel
c. Je kunt aan elkaar je dromen voorleggen.
Een ander kan veel onbevangener zeggen wat een
droom betekent, vooral als een droom kritisch is.
Ga wel zorgvuldig met elkaars dromen om,
zeg bijvoorbeeld:
‘Als het mijn droom was, zal ik er dit van denken…’
d. Maak gebruik van de nachten als je geen wekker
hoeft te zetten
f. Als je wakker wordt, blijf dan stil liggen in de houding
waarin je wakker wordt. Je kunt dan terug stappen
in de droom
g. Je kunt je voorbereiden om dromen te ontvangen.
Als je gaat slapen laat dan alles van die dag los.
Stel je zelf voor dat je contact hebt met een engel.
Maak in eerbied contact met hem. Je kunt dan
bijvoorbeeld vragen: “Lieve engelen, ik zou zo graag
een antwoord ontvangen in de vorm van een droom.
h. Alle personages in je droom vertegenwoordigen een
deel van je: je kunt in gesprek gaan met een droom
personage, bijvoorbeeld de moordenaar of de inbreker
i. Je kunt een symboolonderzoek doen. Je kunt daarmee
de taal van het beeld in jezelf ontwikkelen.