“Gnosis”
De verschillen tussen de oude en de nieuwe inwijdingsweg zijn:
De oude had een school waar je oefende om tot gnosis
te komen, bij de nieuwe inwijdingsweg is het leven zélf de oefenschool. Dat is chaotischer en minder gestructureerd.
De nieuwe inwijdingsweg kent verschillende wegen
waarlangs je kunt gaan.
Nag Hammadi
In 1945 op het dieptepunt van de westerse geschiedenis,
werden boeken gevonden in het Nijl-dal door een arme boer.
Hij vond 13 papyrusrollen in een kruik. Na onderzoek bleken
dit geschriften uit het jaar 52 te zijn, daarmee waren ze ouder
dan de evangeliën van Mattheüs, Marcus, Lucas en Johannes.
Deze geschriften bevatten o.a. het evangelie van Thomas, het evangelie van Philippus, het evangelie van Maria Magdalena
en het geheime boek van Johannes.
Prof. Quispel zag het belang in van deze rollen en heeft meegewerkt aan de vertaling ervan. Medio 1990 zijn deze geschriften uitgegeven in het Nederlands, vertaald door
Willem Glaudemans en Jacob Slavenburg, onder de naam:
“Nag Hammadi geschriften.”
Deze geschriften zijn de revolutie van het christendom.
Een Amerikaanse onderzoeker vond een brief van
Clemens van Alexandrië, een Griekse kerkvader uit
ongeveer 200 na Chr. Hier in stond dat er nog een ander
evangelie van Marcus bestond, dit evangelie was bedoeld
voor de ingewijden, ter bevordering van gnosis.
Jammer genoeg is dit gnostieke evangelie verdwenen.
In die brief staat ook het verhaal van de inwijding van lazarus.
Er bestaat een exoterische kennis, dit is een algemene kennis.
Deze kennis is door de kerken verbreid. Daarnaast is er een esoterische kennis, een geheime kennis, gnosis, bedoeld voor ingewijden. Deze kennis is door de jaren heen bijna geheel verdwenen.
Daarom zijn de gevonden Nag Hammadi geschriften
zo van groot belang.
Eenlingen en tweelingbroers.
In de gnostische geschriften worden niet alleen de broers
van Jezus genoemd, maar ook de zusters. In de R.K. kerk
werden de broers neven genoemd, omdat de Maagd Maria
geen andere kinderen kon hebben dan Jezus.
In het evangelie van Thomas gaat het over een
tweelingbroer van Jezus. Deze uitspraak moet je
geestelijk zien. Als je door de inwijdingsweg was
gegaan en de 7e inwijding had bereikt dan was je
gelijk aan Jezus en in die zin zijn tweelingbroer.
In het Thomasevangelie staat in logion 75: Jezus zei:
Velen staan bij de deur, maar het zijn de eenlingen
die het bruidsvertrek zullen binnengaan.
De eenling is de mens die het vrouwelijke en het
mannelijke in zichzelf tot eenheid heeft gebracht.
Alle dualiteiten, die bij de aardse sfeer horen, zijn
in hem tot eenheid gebracht.
Wij zijn in een 2-heid uiteengevallen.
In het Thomasevangelie staat dat we stap voor stap
weer terug kunnen gaan naar die oorspronkelijke eenheid.
De laatste stap is de dualiteit die bestaat tussen leerling
en meester, als die is weggevallen ben je samen één.
Dan ben je elkaars tweelingbroer.
Gnosis
De Nag Hammadi geschriften zijn gnostische geschriften.
Gnosis is een Grieks woord voor kennis uit het hart.
Gnosis is een intuïtief proces naar groeiend zelfinzicht.
Wie zichzelf kent, kent het al, kent God.
Niemand kan je deze kennis leren, want het moet van
binnenuit komen. Als je je er voor opent, kan Christus je
aanraken. Ieder kan gnosis dus anders formuleren, ieder
beleeft het op zijn eigen wijze. Je vult elkaar als het ware
aan. Binnen de gnosis is daarom ook geen standaard
traditie die vertelt hoe gnosis tot stand komt, daarom
lijken soms esoterische geestesscholen tegenstrijdig aan
elkaar, ze zeggen niet allemaal precies hetzelfde.
In de kern en in hun uitgangspunt zijn ze hetzelfde.
Bij gnosis gaat het erom dat je een innerlijke verbinding
legt met de godsvonk in je hart, dan wordt je door
Christus aangeraakt en wakker.
Christelijke geschiedenis
In de eerste eeuw waren er veel volgelingen van Jezus,
ze bevonden zich in kleine groepen, verspreid over de
hele wereld. Hun eigen geschriften stonden hoog in het
vaandel, die paste bij het gnostische niveau van die groep.
In 150 na Chr. gingen groepen zich meer structureren,
er kwam een hiërarchie in de groep van bisschoppen,
priesters en diakenen. Zij gingen ook de christelijke
geschriften, schiften welke al dan niet voor hun groepering
van belang waren.
Andere groepen wilden geen structuur.
Langzaam kreeg je binnen het Christendom 2 stromingen:
1. Een stroming waarbij de leer voorop stond, de theologie.
Hier ging het om macht en regels. De groep die in hiërarchie
onder de autoriteiten stonden werden gemanipuleerd.
2. een stroming waar de oorspronkelijke gnostische traditie gehandhaafd werd. Daarin werden geen autoriteiten geduld, mannen en vrouwen waren aan elkaar gelijk.
In 312 tijdens het Romeinse Rijk werd door veldslag bepaald
wie de nieuwe keizer zou worden: Constantijn of Maxensius. Constantijn ziet in een visioen een kruis, met als boodschap
dat hij in dit teken zou overwinnen. Dit maakt indruk op hem
en gebruikt het kruis tijdens de veldslag. Hij wint. Dan erkent
hij het Christendom als religie en vanaf dat moment is het
een officiële godsdienst. In 313 wordt een godsdienstvrijheid afgekondigd.
In 393 is het Christendom de enige staats godsdienst.
De keizers konden via de godsdienst hun onderdanen
manipuleren. De bisschoppen worden politiechefs en
worden ingezet om gnostische groeperingen uit te roeien.
Ook de gnostische geschriften zijn verboden, bij wie een
dergelijk geschrift wordt gevonden krijgt de doodstraf.
Daardoor zijn alle gnostische geschriften vernietigd.
Tot 1945 was er geen enkel geschrift meer uit de
oorspronkelijke traditie.
Ook wilde de kerk geen verbinding meer met oude mysterietradities, want met Jezus wilde ze iets nieuws
beginnen. Ook alle aanhangers van mysterietradities
vonden de dood.
Heel veel kerkmensen zeiden: ik voel dat er iets niet klopt,
maar werden door de kerkelijke regels aan banden gelegd.
Nu door de esoterische kennis voelen ze: nu klopt het.
De esoterische kennis zegt dat God overal is, in en buiten
alle mensen, in elke boom, elke bloem, elk dier.
De kerkelijke traditie laat Jezus praten over zonde en schuld,
de gnostische traditie over illusie, wat het aardse leven is
en verlichting.
De gnostische traditie zegt dat Jezus is gekomen om ons
tot gids te zijn, zodat we onze innerlijke kracht zelf kunnen
vinden, om zo tweeling broer en zus te worden.
In Jezus kwam het Christusprincipe tot leven.
Als je dit weet ga je oude christelijke teksten in de geest
lezen, want als je het letterlijk leest is het onzin.
Via de sleutel gnosis kan je de bijbel anders gaan lezen.
Dan begrijp je dat Maria Magdalena, bij wie 7 geesten zijn verdreven, 7 inwijdingen is doorgegaan.
Dan begrijp je dat de discipelen als vissers werden betiteld.
De wereld werd als zee gezien en zij waren geroepen om
de goddelijke kern in mensen wakker te roepen.
In de gnostische traditie bestaat een grote eerbied voor god.
Je kunt God niet in een beeld pakken. God is te groot om er
een gesneden beeld van te maken.
Ook in de Joodse traditie werd de naam van God niet
genoemd, omdat Hij onnoembaar is.
Uit : Het geheime boek van Johannes…
Het is niet juist zich hem, de Geest, als een gewone God
of iets dergelijks voor te stellen, want hij overtreft de goden.
Hij is een begin zonder begin, want voor hem was er niets.
Hij heeft ook niets nodig, want hij is eeuwig;
hij heeft niets nodig, want hij is onvolmaakbaar, daar hij
helemaal niet nodig had volmaakt te worden, maar te allen
tijde geheel volmaakt is.
Hij is een licht.
Hij is onbegrensbaar, omdat niemand voor hem was
om hem te begrenzen.
Hij is de ongedifferentieerde, omdat er niemand was
om hem te differentiëren.
De Onmetelijke, omdat geen anders voor hem stond,
hem gemeten heeft;
De Onzichtbare, omdat niemand hem gezien heeft;
De Eeuwige, die altijd is; De Onuitsprekelijke, omdat
niemand in staat is geweest hem in woorden uit te drukken;
De Onnoembare, omdat er niemand was om hem een naam
te geven.
Hij is het Onmetelijke Licht, de reine, heilige zuiverheid,
de Onuitsprekelijke, die onvergankelijk volkomen is…
Hieruit spreekt zo’n grote eerbied voor die Levensbron.
Er zijn ook goden.
Volgens de gnostische traditie stromen uit de Goddelijke
bron goddelijke krachten: wijsheid en liefde bijvoorbeeld.
Deze krachten krijgen een goddelijke gestalte naar die
kwaliteiten.
In het Hindoeïsme is er ook sprake van veel godendom.
In deze traditie gaan ze er ook vanuit dat die goden stromen
zijn uit die ene goddelijke stroom. In het Hindoeïsme worden
ze Eonen genoemd, d.w.z. eeuwigheden.
In de Joodse traditie worden ze engelen genoemd.
Elke engel vertegenwoordigt een kwaliteit.
De god van het Oude Testament is niet die
Ene Onbekende God, is niet die Ene Bron.
In Ex. 20: 15 staat: ik ben een naijverige god.
De god van het O.T. is een jaloers god.
Hoe zit dit?
Als de Bron echt Liefde is, waar komt dan
het lijden vandaan en leven wij in een wereld
van lijden en verdriet?
In de Lichtwereld is een lek ontstaan.
Dat licht werpt een schaduw en in die schaduw leven wij.
Daarover zijn verschillende gnostische verhalen in omloop.
1. De Demiurg werd aangesteld als de schepper van de mens.
2. Sophia is één van de eonen. Zij is wijsheid en wilde zelf
scheppen buiten God om. Zij schiep toen een wezen
zonder goddelijke kracht.
Deze verhalen duiden ons hoe onze wereld is ontstaan.
We kunnen het niet bevatten, daarom zijn er verschillende
verhalen over het ontstaan van de wereld.
Sophia en de Demiurg hebben ons lichaam geschapen.
Daarom zijn er in ons krachten van licht en materie.
We moeten leren de lichtkrachten meer te gehoorzamen
dan de krachten van de materie.
Het scheppingsverhaal in de bijbel gaat over de langzame
afdaling van uit het gouden tijdperk naar de materie.
De (zonde)val wil zeggen dat we de verbinding verloren zijn
met het goddelijke, we zijn vergeten dat we ten diepste
goddelijke lichtwezens zijn.
We zijn in 7 stappen in de wereld van de materie afgedaald,
in 7 stappen gaan we weer de weg omhoog.
De gnostiek wijst ons hierop.
De gnostiek zegt dat we gevangenen zijn van ons lichaam,
van ons lagere ik, van de wereld.
We zijn meer dan een lichaam.
In sommige gnostische groeperingen werd daarom alles
wat met het lichaam te maken heeft afgewezen, er was
sprake van ascese en seksualiteit werd afgewezen.
Andere gnostische groeperingen waren er op gericht om seksualiteit op een hoger niveau te beleven. Ze verheerlijkten
juist de seksualiteit, want goddelijke krachten kwamen voort
uit de seksuele vereniging.
Het gaat om verlossing. Hoe bereik je dat?
Dat kan alleen door gnosis, de weg die naar binnen gaat.
Soms voel je de goddelijke geest in je bewegen, dan komt
het eigenlijke aan het licht. Die momenten worden groter,
door zelf zuiver te worden, eerlijk zijn naar jezelf, niet
veroordelend zijn naar anderen.
De hermetische geschriften.
In deze geschriften wordt er door Poimandres verteld
over de hemelreizen.
Na de dood maak je een reis door de astrale wereld.
Deze wereld is weer verdeeld in 7 werelden.
Van elke wereld heb je bij de afdaling een kracht gekregen.
Bij elke wereld staat een wachter die je bevraagt wat je
met die gekregen kracht hebt gedaan.
Heb je die kracht voor eigen belang gebruikt of omgevormd
tot een liefdeskracht?
De bedoeling is dat ons lagere ik werkt aan de verkregen
krachten.
Het is niet veroordelend. Het gaat om bewust worden.
De materiewereld is de enige leerschool om te werken
aan ons innerlijke zelf.
Poimandres zegt:
Eerst, bij de losmaking van het stoffelijk lichaam,
geef je het lichaam over aan de verandering en de,
uiterlijke, gedaante die je had, lost op en het eigen
karakter, dat niet meer werkzaam is, geef je over aan
de daimoon.
Daimoon is onze geleide engel, onze beschermengel.
De lichamelijke zinnen keren naar hun oorsprong terug;
zij worden tot aparte delen en verbinden zich weer met de krachten. Drift en hartstocht gaan op in de redeloze natuur.
En zo snelt de ziel vervolgens omhoog door de harmonie
der sferen:
1. Aan de eerste geeft zij de kracht om uit te dijen en af
te nemen over, d.w.z. heb je jezelf groter of kleiner
gemaakt? Zocht je het evenwichtig midden en durfde je
de plaats in te nemen die je had gekregen.
2. Aan de tweede de arglistigen, die nu krachteloos
geworden zijn, d.w.z. welke slimmigheidjes gebruikte je
om je zin te krijgen. Hoe zuiver waren je motieven?
3. Aan de derde de misleiding van de niet meer werkzame
begeerte, d.w.z. heb je je vereenzelvigd met je begeerten
of heb je ze juist aangewend tot krachten?
4. Aan de vierde de ontkrachte arrogantie van de heerszucht,
d.w.z. in hoeverre heb je jezelf geprofileerd ten koste
van anderen?
5. Aan de vijfde de onheilige driestheid en de
overijlde vermetelheid, d.w.z. ben je te overmoedig
geweest, heb je jezelf proberen te de overschreeuwen?
6. Aan zesde het slechte streven naar rijkdom, dat krachteloos
is geworden, d.w.z. in hoeverre heb je je aan rijkdom gehecht?
Zocht je je zekerheid in het hebben van een eigen huis,
in geld? Was bezit je houvast?
Kon je het loslaten toen dat nodig bleek?
7. Aan de zevende sfeer de achterbakse leugen. d.w.z.
hoe eerlijk was je naar jezelf en naar de ander?
Zo ontbloot van alle krachten der harmonie treedt zij
de wereld van de achtheid binnen, alleen nog de eigen
kracht en looft, samen met allen die zich daar bevinden,
de vader.
De aldaar aanwezigen verheugen zich over haar komst en,
gelijk geworden aan hen die om haar heen zijn, hoort zij
ook de zoete tonen van zekere machten, die boven de
natuur der “achtheid” toeven en God loven. Dan gaan ze
in een groep naar de Vader op en geven zich aan de
machten over; en zelf tot machten geworden,
zullen ze in God zijn.
Dat is het goede einde voor hen, die gnosis hebben verkregen.
N.a.v. verzen uit gnostische geschriften en de bijbel:
Evangelie van Filippus
De overige leerlingen zagen hoe hij van Maria hield
en vroegen hem: “Waarom houdt u meer van haar dan
van ons allemaal?” De Heer antwoordde hun met deze
woorden: “Waarom houd ik niet van jullie zoals van haar?
Wel, als een blinde en iemand die kan zien samen in het
donker zijn, verschillen ze niet van elkaar. Maar als het
licht wordt, zal de ziende het licht zien en de blinde
in het donker blijven.”
Het evangelie van Filippus is geen doorlopend verhaal,
het is meer een spreuken boek.
De blinden zijn in dit verhaal de mannelijke discipelen,
de ziende is Maria Magdalena.
Hier op aarde in de duisternis zie je het verschil niet,
maar als het stoflichaam weg is dan ziet de ziende alles.
Want je kunt niets zien wat je niet kent.
Het Evangelie van Maria Magdalena
Toen de Gezegende dit gezegd had, groette hij hen allen
met de woorden:
“Vrede zij met jullie. Breng mijn vrede voort.
Let erop dat jullie niemand misleiden door te zeggen;
“Zie hier” of ” zie daar,” want de Zoon des mensen verblijft
in jullie binnenste.
Volg Hem! Die hem zoeken zullen hem vinden.
Ga zo heen en verkondig het evangelie van het Koninkrijk.
Leg geen andere bepaling op dan die ik jullie heb gesteld.
En vaardig geen wet uit zoals de wetgever, opdat jullie daar
geen gevangene van worden.”
Toen hij dit gezegd had, ging hij heen. “Vrede zij met jullie”
Vrede zij met jullie, is een groet uit de Essenen.
Maria wijst ons waar je Het zoeken moet, in jezelf woont de goddelijke kern. Zie hier, zie daar, wil zeggen dat je de ander
niet moet zeggen hoe het moet, je moet de ander niets
opdringen.
Door vragen stellen help je de ander naar binnen te gaan.
Ieder gaat zijn weg op zijn manier. Zoekt en vindt!
Leg anderen geen bepalingen op.
Er zijn geen wetten om de gnosis te vinden. Luister naar je innerlijke weten, dan weet je wat goed is voor jou.
Wat voor de één goed is, is voor de ander slecht.
De enige kosmische wet is de wet van Liefde!
1 Timoteüs: 11, 12
Een vrouw moet zich rustig houden, in alle onderdanigheid,
laten onderrichten, maar ik sta niet toe, dat een vrouw
onderricht geeft of gezag over een man heeft; zij moet zich
rustig houden. Kennelijk waren er groeperingen waarin
de vrouw de boventoon voerde.
Paulus schreef dit:
De kerktraditie ging zich steeds meer aanpassen aan de
wetten die in het Roomse Rijk golden.
Eén van die wetten was dat de man boven de vrouw stond.
Evangelie van Thomas, logion 3
Maar als jullie jezelf niet kennen dan zullen jullie in armoede
zijn; dan zijn jullie de armoede.
Dit evangelie is 50 jaar na Chr. geschreven, dus 17 jaar na
de opstanding van Christus.
Dit evangelie zou het meest betrouwbaar zijn en het meest oorspronkelijk, want het is ouder dan de andere evangeliën.
Thomas begeleidt ons op de inwijdingsweg.
Alle spreuken in het Thomasevangelie zijn korter dan in de
andere evangeliën, behalve logion 100, daar voegt Thomas
nog aan toe: en geef mij wat het mijne is.
De theologie heeft deze zin uit de andere evangeliën
geschrapt omdat zij deze zin hetzelfde vonden als de zin
ervoor; geef gode wat des godes is.
In het Thomasevangelie staan er vragen gesteld als:
– Neem je verantwoordelijkheid over je eigen leven
of leg je die bij de ander neer?
– Ga je de weg van zelfinzicht?
– Durf je liefdevol naar jezelf te kijken?
– Weet je waar het in het leven om gaat?
Hij schudt ons wakker en leert ons geestelijk te kijken.
Alles wat er op je pad komt is voor jou een les of een teken.
Het is geen toeval. Ga voorbij de buitenkant.
– Ga je je weg door dualiteit naar evenwicht?
– Ben je al een eenling geworden?
Evangelie van Thomas, logion 21
Maria zeide tegen Jezus: Op wie lijken jouw leerlingen?
Hij zei: zij lijken op kinderen die zichzelf op een veld hebben neergezet dat niet van hen is. Als de eigenaars van het veld
komen zullen ze zeggen: Laat ons het veld. Als zij het veld
dan aan hen laten en het aan hen teruggeven zullen zij naakt
zijn in hun aanwezigheid.
De mannelijke leerlingen hebben alles in hun hoofd eigen
gemaakt, het is geen innerlijke wijsheid geworden.
Ze konden alleen cerebraal vertellen wat de meester bedoelde.
Als ze hun stoflichaam afleggen dat telt het cognitieve weten
niet meer, alleen de kennis van het hart.
Evangelie van Thomas, logion 67
Jezus zei; Wie het Al denkt te kennen maar niet zichzelf
blijft volkomen in gebreke. Inzicht in het Al is inzicht in
de hele kosmos. Als je jezelf niet kent, weet je niks.
Evangelie van Thomas, logion 70
Jezus zei:
Als jullie verwerven wat in jezelf is zal wat je hebt je redden.
Als je het niet in je hebt zal dat, wat je niet hebt, je doden.
Als je het Goddelijke Licht aan het licht brengt, zal het licht
ons letterlijk redden. Het licht gaat ons voor op onze astrale
reis, is het licht er niet dan blijf je in het astrale gebied hangen.
Als je liefde hebt eigen gemaakt, zal dit je geleide zijn.
Evangelie van Thomas, logion 28
Jezus zei: Ik ging staan in het midden van de wereld en
ik verscheen aan hen in het vlees; ik vond hen allen dronken.
Ik vond geen van hen dorstig. En mijn ziel is bekommerd
om de zonen der mensen, omdat zij blind zijn in hun hart
en niet zien dat zij leeg op de wereld zijn gekomen en dat
zij de wereld weer leeg trachten te verlaten.
Maar nu zijn zij dronken. Als zij hun wijn ophebben zullen
zij berouw hebben. Zij hebben zich bezat aan de materie
en zijn niet dorstig naar de geest.
Dan is het leeg op de wereld.
Als je je innerlijke geest niet aan het licht brengt
ga je leeg weer terug.
Evangelie van Thomas, logion 11
…Op de dag dat jullie één waren werden jullie twee;
maar als jullie twee zijn geworden, wat zullen jullie dan doen?
We zijn twee geworden, dit is de wereld van de tegenstellingen. Blijf je hangen in de polariteiten of ga je de weg op
naar de bruiloft, de eenwording?
Evangelie van Thomas, logion 22
…Als jullie de twee één maakt en als jullie het innerlijk maakt
als het uiterlijk, en het uiterlijk als het innerlijk en boven als beneden, en als jullie het mannelijke en vrouwelijke tot één
maakt, zodat het mannelijke niet mannelijk zal zijn en het vrouwelijke niet vrouwelijk, …. Dan zullen jullie binnengaan
in het koninkrijk. Dan ben je mens geworden, alles is in je tot eenheid gekomen, de polariteiten hebben geen vat op je.
Lukas 6: 5 ( In handschrift D)
En op diezelfde dag zag hij iemand die op de sabbat
aan het werk was.
En hij zei hem: Mens, als je weet wat je doet, ben je zalig.
Als je echter niet weet, ben je een overtreder van de wet.
Dit stuk is niet in de vertaling opgenomen.
Er bestaan vele handschriften over het evangelie van Lukas.
Door de jaren heen werd steeds het evangelie overgeschreven.
Je bent een overtreder van de wet als je niet luistert naar je
innerlijk weten. Komt wat je doet voort uit je innerlijk weten?
Het Thomasevangelie, logion 13
Jezus zei: Jouw meester ben ik niet, omdat jij gedronken hebt;
jij bent bedwelmd door de sprankelende bron van levend water
die ik opgedolven heb. Wij zijn tweelingbroers geworden, want
de bron van jouw geest is gaan leven. Je bent nu de gelijke van Jezus geworden. De laatste stap uit de dualiteit is gemaakt.
Het Thomasevangelie, logion 108
Jezus zei: Hij die uit mijn mond zal drinken, zal worden als ik:
Ikzelf zal hem worden en de dingen die verborgen zijn,
zullen aan hem geopenbaard worden.
Uit mijn mond drinken betekent: de adem, de lucht, de geest inademen. Degene die door mij heen de Christusgeest zal
proeven zal worden zoals ik.
Het Thomasevangelie, logion 77
Jezus heeft gezegd: Ik ben het licht dat op hen allen rust.
Ik ben het al. Het al is uit mij voortgekomen en het Al is
tot mij gekomen. Kloof een stuk hout en ik ben daar,
til een steen op en jullie zullen mij daar vinden.
Overal is de Christusgeest aanwezig en verborgen.
Doe alles in de wetenschap dat je in alles in aanraking
komt met de Christusgeest.
Het Thomasevangelie; logion 75
Jezus zei: Velen staan voor de deur, maar het zijn de
eenlingen die het bruidsvertrek zullen binnengaan.
Het gaat om de weg van de eenwording.
Jung
Jung heeft wat hij zelf ontdekt heeft in verband gebracht
met de gnostiek.
Zijn vragen zijn ook:
Wie ben je? Wat is je eigenlijke gezicht?
Wat is je persona, je buitenkant?
Ben je je bewust wat je schaduw is?
Luister naar wat er in je naar boven komt,
want in het onbewuste is het Zelf, de Christus verborgen.
Ben je bereid visser van jezelf te worden?
Jung brengt in een nieuw verhaal de gnostiek aan het licht.
Hans Stolp