Als het spreken even niet (meer) wil
https://stichtingdeheraut.nl/wp-content/uploads/2022/11/keelsakra.pdf
WALTER DE ZEEUW
In het vorige artikel over het keelchakra lazen we over de kracht van het woord. Wat wij uitspreken komt tot werkelijkheid; het woord heeft scheppingskracht. Maar zijn we ons altijd bewust van wat we uitspreken en denken? Spreken we die woorden die we vanuit ons hart en ziel willen grondvesten op aarde? En wat nu als het spreken niet (meer) zo gemakkelijk wil?
“Wat heb je mij geraakt met het artikel in Verwachting (no. 75)”, begon ze “in het bijzonder over het zuiver spreken en over een hese of krakerige stem en dat dat veel zegt over het gesloten zijn van het keelchakra. Je hoort zelf wel wat ik bedoel. Het is alsof mijn stem een beetje wordt afgeknepen en daarom houd ik me vaak maar stil en dat is al heel lang zo. Ik lees en studeer veel, ook over het esoterische christendom. Maar hierover spreken kan ik niet, mijn stem wil niet”. Aandachtig luister en kijk ik naar een vrouw met een charismatische uitstraling van midden 70. In dit verhaal noem ik haar Gaitske. Ze vervolgt: “Zou het dan nog niet mogen, ben ik er dan nog niet klaar voor?” Een vraag die ze meer aan zichzelf dan aan mij stelde. Ik voelde haar verdriet over het ‘niet vrijuit kunnen spreken’. Jaren geleden hadden we elkaar ook ontmoet en ik voelde dat er veel in haar was veranderd. Was ze zachter en kwetsbaarder? Ik benoemde het voorzichtig. Ze vertelde hoe ze na die moeilijke jaren besloten had een streep onder het verleden te zetten en opnieuw te beginnen. Gaitske vervolgt: “Ja, er is veel gebeurd daarna, maar zo heel anders dan ik me had voorgenomen. Ik had allerlei plannen en ideeën, maar zo mocht het niet gaan.” Ze vertelde hoe het wel was gegaan. “En wat heeft dit alles je gebracht?” vroeg ik haar. Even was het stil en met ontroering in haar stem: “Nu, achteraf kan ik pas zien, eerst moest ik deemoedig worden, mijn hoogmoed en trots leren afleggen.” Ze nam een moedig besluit.
Niemandsland
Het keelchakra wordt afgebeeld als een 16-bladige lotusbloem en in het Sanskriet heet het ‘Vishuddha’: de reine, waarheid en integriteit. Het is een heel gevoelig orgaan en wordt snel beïnvloed door wat van buiten op ons afkomt. Het sluit zich dan en belemmert ons het spreken: ‘ik heb er geen woorden voor’. Zo ook als we plotseling ontroerd zijn: ‘ik heb een brok in mijn keel’. Ook sluit het zich of houdt zich gesloten door (oud) verdriet, spanning en bij niet geuite gevoelens, zoals diepe teleurstelling, angst en woede. Regelmatig ontmoeten wij mensen, die worstelen met het kunnen en durven spreken. Verwonderlijk bovendien, want velen hadden daar eerder in het leven helemaal niet zo’n moeite mee.
In het vorige artikel beschreef ik dat als het spreken ons moeizaam afgaat, we eenzijdig door Ahriman beïnvloed worden. Hoe komt dat, waarom is daar die angst voor het spreken? Die vraag beantwoordde ik ongeveer zo: “Wanneer ons geestelijk bewustzijn toeneemt, begint het ego zich terug te trekken om ruimte te geven aan het hoger zelf, de geest in ons. Door de terugtrekkende ego-krachten vallen ook vroegere gewoonten en automatismen weg.” Ik gaf enkele voorbeelden: oppervlakkige gesprekken voeren en gemakkelijk meepraten met anderen, het kriskras wat roepen of zomaar een mening ventileren of onbedachtzaam iets zeggen. Nu het ego zich terugtrekt, gaat dat niet zomaar meer. Door het ontwakend hoger zelf, is de ziel in stilte begonnen zich van binnenuit te reinigen en zuiveren, ook het spreken. Het voelt als begeef je je een tijdlang in een stukje niemandsland; de oude gewoontes ebben weg, terwijl het nieuwe er nog niet is. Je wordt dus eerst een tijd(je) stiller. In deze, voor velen onvermijdelijke fase sluit het keelchakra zich (een beetje) en wacht het tot we in staat zijn om wat zich dieper in onze ziel voltrekt, zuiver waar te nemen en op een kwetsbare wijze uit te spreken, aan onszelf, de ander en onze engel.
Waarnemen en benoemen zijn de twee zijden van het geopende keelchakra, het vrouwelijke en het mannelijke. Het vrouwelijke, ontvankelijke van het keelchakra is de innerlijke, zuiver objectieve waarnemer van wat er aan gedachten en inzichten in ons leeft. Het mannelijke is het naar buiten gericht voortbrengen van zuivere klanken en reine woorden, van dat wat we innerlijk hebben waargenomen of als een hoger weten in ons denken is. De volgende gebeurtenis toont op ontroerende wijze de tweezijdige werkzaamheid van dit zo gevoelige, geestelijke orgaan.
Durven vragen aan je engel
“Ik zou zo graag mijn engel leren kennen”, zei iemand tijdens de workshop over geestelijke ontwikkeling van chakra’s. Er ontvouwde zich een inspirerend gesprek over de bewustwording van engelen en onze eigen engel. Niet door allerlei meditatietechnieken, maar door heel eenvoudig ons weer te leren verwonderen (zoals een kind) over het werk van de engelen. Weer waarnemen wat zij voor ons en de mensen om ons heen doen en zo onze gevoeligheid en het bewustzijn van hun aanwezigheid te vergroten. In onze tijd mogen we gaan samenleven en -werken met onze eigen engel, door haar te leren zien als ons eigen geestelijke broeder of zuster, als een bijzonder goddelijk geestelijk wezen, dat ons beter kent dan wij onszelf.
Echter, zo werd duidelijk in dit gesprek, velen voelen een drempel om zich open te stellen voor hun engel. Iemand zei: “Ik zou dat heel fijn vinden, maar ik heb het gevoel dat ik nog helemaal niet zo goed bezig ben.” Een ander bevestigde dit: “Ik schaam me nog zo voor mijn eigen onhandigheden en bovendien mijn engel is veel te groot voor mij.” En weer een ander: “Mijn engel heeft vast wel betere dingen te doen.” We maakten een uitstapje en stonden stil bij de vraag: ‘waartoe zijn we hier?’ Om ons de Liefde, die Christus op aarde heeft gebracht, bewust te worden, bewust hoe die liefde in ons eigen hart wil ontwaken, was het antwoord. En vulden we aan; ook om het onvolmaakte in mijn ziel (of astrale lichaam) aan het licht te brengen en te zuiveren. Maar daarvoor is het noodzakelijk om te houden van alles, wat wij zijn: het mooie, het hele, maar ook het lelijke en het lastige. Door onszelf niet langer te veroordelen, maar juist het onvolmaakte lief te hebben! Alles van jezelf met liefde te omarmen.
Ik vertelde hoe ik eerder in mijn leven de engel ook zag als een groot onbereikbaar geestelijk wezen. Tot ik Hans Stolp hoorde vertellen over Mijn beschermengel en Ik 1. In één klap werd ik wakker; het was deze innerlijke overtuiging, die tussen mij en mijn engel stond, die belemmerde om in verbinding te komen. Mijn lieve engel bleek zoveel dichterbij en maakte haar aanwezigheid en naam kenbaar toen ik daar echt naar vroeg. Het begint bij jezelf waardig achten: ‘ik ben het waard, mijn engel te ontmoeten’. De engel zal altijd een weg vinden, wanneer wij oprecht vanuit ons hart om hulp vragen bij eenzaam geworstel of bij grote levensvragen of -problemen. Het innerlijk benoemen, het spreken met de stille stem van je hart en het innerlijk horen of waarnemen wat de engel ons zegt, behoort tot het werkingsgebied van het geestelijke keelchakra.
Onverwerkt verdriet
Ook Gaitske was deelneemster aan deze workshop. De volgende dag kwam ze naar mij toe: “Ik heb gedaan wat je ons gisteren aangaf en in de meditatie mijn engel gevraagd of ze mij wil helpen bij het vrij leren spreken. Maar direct na deze vraag voelde ik me zo vreselijk verdrietig en nog steeds. Ik begrijp het niet. Ik dacht dat ik mijn verdriet over het verlies toch al verwerkt had.” “Ja”, antwoordde ik haar, “maar dit verdriet zou wel eens over dieper en ouder verdriet kunnen gaan. Het is je engel….”, maar dan stokt mijn stem door de ontroering van wat ik even mag zien: achter haar staat haar engel en omarmt haar zo liefdevol. Als ik even later weer kan spreken, vertel ik wat ik mocht zien en onze ogen vullen zich met tranen. Ik vervolg: “Ik heb het gevoel dat je engel je onomwonden duidelijk wil maken, dat er nog veel pijn en verdriet als een last op je ziel drukt. En dat dit diepe verdriet je het spreken alsnog belemmert. Ik kan je alleen maar zeggen, mediteer hierop, vraag elke dag je engel om hulp en inzicht en als het verdriet komt, geef het – en je tranen – alsjeblieft de ruimte.”
Een paar weken later sprak ik haar weer. Ja, ze had een moeilijke tijd gehad en weer veel pijn en verdriet doorgewerkt. Opnieuw had ze voor zich gezien: mijn hele leven heb ik mezelf weggecijferd, altijd voor anderen klaargestaan, hen geholpen en mijn eigen verlangens en behoeften opzij gezet. In de toon waarop ze hierover sprak, voelde ik boosheid en teleurstelling, zelfs iets van verzet dat haar leven zo had moeten gaan. Ik gaf haar dit terug en ze antwoordde: “Ik heb het altijd met liefde en vol overgave gedaan, maar wat me nog steeds zo’n pijn doet, is, dat nooit iemand mij ervoor bedankt heeft.” De diepe pijn van ‘niet gezien, niet gehoord, niet gewaardeerd en niet erkend worden voor wie ze was’ kwam naar boven. Haar hart kende nog geen vrede met het verloop van haar leven. Ze stond voor de grote, laatste stap: innerlijk vrede krijgen met het verleden.
Vrij van innerlijke schuld
Drukt er nog oud of diep verdriet in de ziel, dan voelen we ons veelal nog niet veilig in de ontmoeting met de ander. (On)bewust voelen we ons tekort schieten, ongelijkwaardig of onveilig in de ontmoeting. We voelen ons belemmerd in het onbevangen verbinden met die ander; het hartchakra kan zich nog niet openen. Zolang dit nog gesloten is, is ook het in vrijheid spreken over wat ons innerlijk beroert of over het hogere weten nog geremd.
Oude pijn en verdriet, over het tekort gedaan zijn, niet gezien of erkend te zijn voor wie we waren, drukt als een zware last op onze ziel. Alle ervaringen en gevoelens, de mooie en de lelijke, liggen opgeslagen in het etherisch lichaam, in het geestelijke geheugen van dit leven. De kwetsuren en het tekort gedaan zijn, dragen wij mee als een in ons gevoelde schuldenlast (die ons is ‘overkomen’). Het etherisch lichaam is nauw verbonden met het tweede of sacrale chakra. Om innerlijk vrij te mogen worden van die schuldenlast, verbinden we ons – in de chakra-meditatie – met de volgende strofe uit het Onze Moeder-Vadergebed: “vergeef ons onze schulden, gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren”. Zij die ons eerder in ons leven, veelal onbewust, tekort hebben gedaan of gekwetst hebben, wachten tot wij hen innerlijk vergeven. En vergeven is zeker geen hoofd- en denkwerk. Werkelijk vergeven en loslaten van die pijn van het tekort, lukt ons wanneer we eerst alle verdriet hierover hebben doorgewerkt. Zo wordt wat in ons verhard is geraakt, door de tranen weer verzacht, en de boosheid en teleurstellingen lossen op. Dan groeit er ‘vrede met je verleden’ als een voelend weten, ja, mijn leven moest zo verlopen, het was deel van mijn grote levensplan.
Ontwikkelen
Hoe kunnen we het keelchakra in geestelijke zin ontwikkelen?
- Door de chakra-meditatie samen te brengen met het zo bekende ‘Onze Moeder-Vadergebed’, zoals Hans Stolp heeft beschreven in ‘Het gebed’2. Jezus Christus gaf dit gebed aan zijn leerlingen, toen zij Hem vroegen: “Leer ons bidden”. Wij allen worden uitgenodigd dit gebed, dat verbonden is met de ontwikkeling van de bewustzijnsziel, opnieuw te leren bidden. Deze vorm van chakra-meditatie én gebed helpt onze ziel te reinigen en de chakra’s te openen en om te vormen tot nieuwe zielenorganen. Deze krachtige meditaties hebben we recentelijk op een dubbel cd uitgebracht3.
- Stel jezelf eens de volgende vragen:
- Voel ik me altijd veilig en geborgen in mij zelf?
- Is er nog pijn of verdriet in mij? Kan en durf ik het te benoemen en er ruimte aan te geven?
- Kijk eens terug op je levensloop, voel je werkelijk vrede met je verleden en kan je je oprechte dankbaarheid voelen voor hoe je leven tot nu toe verlopen is? Ook voor de moeilijkheden?
- De meest heldere inzichten krijgen we door op deze vragen te mediteren en onze engel, Michaël of Christus hulp te vragen.
- Rudolf Steiner gaf ons een achttal belangrijke aanwijzingen voor de geestelijke ontwikkeling van het keelchakra4. Deze aanwijzingen worden wel ‘de vernieuwing van het Achtvoudige pad van Boeddha’ genoemd. In een toekomstig artikel werk ik dit nader uit.
“Spreek”
We hebben veel aandacht besteed aan de worsteling die velen in deze tijd ervaren: de angst voor het spreken. Maar het tegenovergestelde komt ook veel voor, mensen die gemakkelijk teveel spreken. Het is Lucifer, de kracht van de hoogmoed, die ons dan eenzijdig beïnvloedt. Zo vertelde een vrouw: “Nu ben ik al even in de 80 en nog steeds vind ik het spreken in groepen zo moeilijk. Niet dat ik niets te vertellen heb, integendeel maar ik houd zo slecht maat: ik praat gemakkelijk veel teveel, zonder rekening te houden met de anderen. En om dat te voorkomen houd ik me maar stil.” Tijdens een meditatie vroeg ze haar engel te hulp en innerlijk hoorde ze: “Spreek, maar spreek niet meer woorden dan nodig.” In hoe ze dit met ons deelde, konden we voelen hoe duidelijk de engel was geweest, bijna gebiedend: “Ik moet dus tòch spreken”, zei ze. Een paar maanden later ontmoetten we haar weer: “Het spreken gaat me veel gemakkelijker af. Eerder voelde ik als ik wilde gaan spreken, altijd zo’n druk van onderuit.” Ze maakte daarbij een gebaar hoe vanuit haar buik er een stuwing omhoog kwam naar haar keel alsof het zich naar buiten perste. “Wonderlijk, die druk is nu weg. Ik praat vrijer en het lijkt of ik nu veel beter invoel of ik teveel praat.” In wat ze vertelde voelden we allen de vreugde en de dankbaarheid voor dit geschenk hoe zij, aangemoedigd door haar engel, juist in het spreken, de weg tussen angst en hoogmoed, de weg van het midden, de weg van Christus had gevonden.
1. Mijn beschermengel en Ik, Hans Stolp*
2. Het gebed, als mystieke weg, Hans Stolp*
3. Meditatie cd: Chakra-meditatie en het Onze Vadergebed, Walter de Zeeuw*
4. De weg tot inzichten in hogere werelden, Rudolf Steiner
*Deze zijn zowel op de zaterdaglezingen in Amersfoort te koop als via de webwinkel van ons Centrum
Walter de Zeeuw, Centrum De Innerlijke Weg: wij verzorgen lezingen, workshops en begeleiden mensen bij persoonlijke & spirituele ontwikkeling en geestelijk bewustzijn. www.walterdezeeuw.nl