Wie kent ze niet? De beproevingen die het leven
ons af en toe voorlegt en waar we ons doorheen
moeten worstelen, of we willen of niet?
Beproevingen komen immers ongevraagd op onze weg, bijvoorbeeld als je je kind of je partner aan de dood verliest
of wanneer je partner, je kind, een vriendin of een vriend
de relatie met jou verbreekt. Dit laatste komt steeds vaker
voor: onze tijd is immers een tijd waarin er steeds meer
breuken ontstaan in familie- of vriendschap relaties.
Wanneer zo’n beproeving op je weg komt, word je
geconfronteerd met heftige gevoelens als pijn, wanhoop
en eenzaamheid.
Mensen spreken overigens niet zo vaak over die gevoelens:
het is niet gemakkelijk om in al je kwetsbaarheid uit
te spreken en daarnaast zijn er niet veel mensen die je
werkelijk begrijpen.
Iemand vertelde over de tijd, waarin zij door een zware
beproeving heen ging: “Als ik ’s morgens wakker werd,
herinnerde ik me heel even niet wat er was gebeurd en
voelde ik me innerlijk rustig en vredig. Dat duurde echter
maar een fractie van een seconde. Want zodra ik me
herinnerde wat er was gebeurd, het overlijden van mijn man, sloegen de wanhoop en het verdriet als hoge golven over
mij heen. Meteen zag ik alles weer voor mij. Het benam
mij letterlijk de adem. Elke morgen vroeg ik me opnieuw af:
hoe kom ik nu weer door deze dag heen?
Elke dag was het volhouden om te overleven.”
In oude, voorchristelijke tijd waren het de inwijdingsscholen,
ook wel Mysteriën of Mysterieplaatsen genoemd, waar
leerlingen met ingrijpende beproevingen en dus met heftige gevoelens en emoties werden geconfronteerd. Die hoorden
bij de opleiding die zij kregen. De beproevingen werden
opgelegd door de priester of priesteres die hen als inwijder,
ook wel hiërofant genoemd, stap voor stap begeleidde op
de weg van de inwijding. Zulke beproevingen waren zelfs zo
heftig en riskant dat de mysterieplaatsen als gevaarlijk werden gezien en een gevoel van huiver opriepen. Je kon immers
sterven aan de beproevingen die je daar werden opgelegd! Bekende Mysterieplaatsen waren onder andere Efeze, waar Johannes jarenlang leefde en werkte, Eleusis in Griekenland
of de Externsteine in het Teutoburgerwald in Duitsland.
Een stille hulp
In onze tijd is het niet langer de hiërofant die ons de
noodzakelijke beproevingen oplegt. Nu legt het gewone
leven zelf ons onze levenslessen voor, tot aan ingrijpende
beproevingen toe. Het leven volgt daarbij een patroon van
ons karma: het legt ons de levenslessen voor die we nodig
hebben om ons geestelijk verder te ontwikkelen.
Gelukkig is er nu ook iemand die ons begeleidt op
onze weg door de beproevingen heen: Christus zelf.
Zoals het vroeger de hiërofant was die de inwijding
bijstond, zo is het nu Christus die ons helpt en naast ons gaat.
Alleen: meestal ervaren we dat niet tijdens de beproeving zelf.
Als we door het donker heen gaan, voelen we ons juist heel
alleen. Pas veel later, als we het donker achter ons hebben
gelaten en een nieuwe weg vooruit hebben gevonden, gebeurt
het terugkijkend wel dat we ons plotseling bewust worden:
Wat heb ik in die tijd eigenlijk een stille hulp gekregen!
Ik dacht dat ik er zo alleen voor stond, maar nu pas zie ik dat
er een stille stroom van hulp naar mij uitging. en zonder die
hulp zou het mij niet zijn gelukt er doorheen te komen.
Het is altijd pas achteraf dat we ons die hulp bewust worden.
Maar als we, terugkijkend, die ontdekking doen, is dat een ontdekking die ons hele leven verandert.
Dan is het voorgoed tot in ons diepste weten doorgedrongen
dat we er niet alleen voor staan, hoe onze weg ook gaat en
welke ervaringen ons ook toevallen. Dan weten we dat er
altijd een stille hulp voor ons klaar staat, ook dan als we dat
niet zien en voelen kunnen.
Dan is geloven tot weten geworden.
Hans Stolp