Wie kent ze niet? De beproevingen die het leven ons
af en toe voorlegt en waar we ons doorheen moeten
worstelen, of we willen of niet?
Beproevingen komen immers ongevraagd op onze
weg, bijvoorbeeld als je je kind of je partner aan de
dood verliest of wanneer je partner, je kind, een vriendin
of een vriend de relatie met jou verbreekt. Dit laatste
komt steeds vaker voor: onze tijd is immers een tijd
waarin er steeds meer breuken ontstaan in familie
of vriendschap relaties.
Wanneer zo’n beproeving op je weg komt, word
je geconfronteerd met heftige gevoelens als pijn,
wanhoop en eenzaamheid.
Mensen spreken overigens niet zo vaak over die
gevoelens: het is niet gemakkelijk om in al je kwetsbaarheid
uit te spreken en daarnaast zijn er niet veel mensen die
je werkelijk begrijpen. Iemand vertelde over de tijd, waarin zij
door een zware beproeving heen ging:
“Als ik ‘s morgens wakker werd, herinnerde ik me
heel even niet wat er was gebeurd en voelde ik me
innerlijk rustig en vredig. Dat duurde echter maar een
fractie van een seconde. Want zodra ik me herinnerde
wat er was gebeurd, het overlijden van mijn man,
sloegen de wanhoop en het verdriet als hoge golven
over mij heen. Meteen zag ik alles weer voor mij.
Het benam mij letterlijk de adem.
Elke morgen vroeg ik me opnieuw af: hoe kom
ik nu weer door deze dag heen?
Elke dag was het volhouden om te overleven.”
In oude, voorchristelijke tijd waren het de
inwijdingsscholen, ook wel Mysteriën of
Mysterieplaatsen genoemd – waar leerlingen
met ingrijpende beproevingen en dus met
heftige gevoelens en emoties werden
geconfronteerd. Die hoorden bij de opleiding
die zij kregen. De beproevingen werden
opgelegd door de priester of priesteres die
hen als inwijder, ook wel hiërofant genoemd,
stap voor stap begeleidde op de weg van de
inwijding. Zulke beproevingen waren zelfs zo
heftig en riskant dat de mysterieplaatsen als
gevaarlijk werden gezien en een gevoel van
huiver opriepen. Je kon immers sterven aan
de beproevingen die je daar werden opgelegd!
Bekende Mysterieplaatsen waren onder andere
Efeze, waar Johannes jarenlang leefde en werkte,
Eleusis in Griekenland of de Externsteine in het
Teutoburgerwald in Duitsland.
Een stille hulp
In onze tijd is het niet langer de hiërofant
die ons de noodzakelijke beproevingen oplegt.
Nu legt het gewone leven zelf ons onze
levenslessen voor, tot aan ingrijpende
beproevingen toe. Het leven volgt daarbij een
patroon van ons karma: het legt ons de
levenslessen voor die we nodig hebben om
ons geestelijk verder te ontwikkelen.
Gelukkig is er nu ook iemand die ons begeleidt
op onze weg door de beproevingen heen:
Christus zelf. Zoals het vroeger de hiërofant
was die de inwijding bijstond, zo is het nu
Christus die ons helpt en naast ons gaat.
Alleen: meestal ervaren we dat niet tijdens
de beproeving zelf. Als we door het donker
heen gaan, voelen we ons juist heel alleen.
Pas veel later, als we het donker achter ons
hebben gelaten en een nieuwe weg vooruit
hebben gevonden, gebeurt het terugkijkend
wel dat we ons plotseling bewust worden:
Wat heb ik in die tijd eigenlijk een stille hulp
gekregen!
Ik dacht dat ik er zo alleen voor stond, maar
nu pas zie ik dat er een stille stroom van hulp
naar mij uitging. en zonder die hulp zou het
mij niet zijn gelukt er doorheen te komen.
Het is altijd pas achteraf dat we ons die hulp
bewust worden. Maar als we, terugkijkend,
die ontdekking doen, is dat een ontdekking
die ons hele leven verandert.
Dan is het voorgoed tot in ons diepste weten
doorgedrongen dat we er niet alleen voor staan,
hoe onze weg ook gaat en welke ervaringen
ons ook toevallen. Dan weten we dat er altijd
een stille hulp voor ons klaar staat,
ook dan als we dat niet zien en voelen kunnen.
Dan is geloven tot weten geworden.
Hans Stolp