Johannes de Doper en het Midzomerfeest

IDON EN RINSKE DUGGER

n de middeleeuwen en ook in de eeuwen daarvoor ontstonden ten tijde van de Kelten in het gebied van de Angelsaksen in Groot-Brittannië gedichten en legenden over een figuur die Koning Arthur heette. Na de dood van zijn vader werd Arthur opgevoed door de druïde Merlijn, een magiër. In een van de legenden werd verteld dat, toen Arthur een jongeling was, er jaarlijks drie dagen na de Zonnewende op 24 juni gedurende de nacht een turbulent feest, het Midzomerfeest, werd gevierd. Tussen de jonge vrouwen en mannen verliep alles chaotisch…; de nacht werd dag, de jonge mensen gaven zich over aan de zonne-extase

In de zonne-extase stijgt de vruchtbare helderheid op als dageraad: het oude ligt achter hen, het nieuwe leven ontstaat: de vrucht van de schoot van mens en dier én de vrucht van boom, struik en plant. De zomer is gekomen.

Vierentwintig juni was de geboortedag van Johannes de Doper, de dag waarop wij nu het Johannesfeest vieren. Johannes had familiebanden met Jezus van Nazareth. Maria, de moeder van Jezus, was een nicht van Elisabeth, zijn moeder. 

In het evangelie van Johannes, de evangelist, Joh.1: 6 – 9, wordt in de proloog Johannes de Doper beschreven als: Er is een mens geworden, van God gezonden; zijn naam is Johannes. Deze kwam tot getuigenis om van het licht te getuigen, opdat zij allen door hem geloven zouden. Hij was niet het licht, maar hij was er om te getuigen van het licht. Want het waarachtige licht, dat ieder mens verlicht, wilde in de wereld komen.

Ook wordt in de proloog, Joh.1: 15 – 18, door Johannes de Doper met nadruk over Jezus Christus gezegd: Deze was het van wie ik zei: ná mij komt die vóór mij geweest is, want Hij bestond eerder dan ik. En uit zijn volheid hebben wij allen ontvangen genade na genade. Want de wet is door Mozes gegeven, de Genade en Waarheid zijn door Jezus Christus geworden.

Johannes doopte met water en Jezus Christus doopte met de Heilige Geest, het vuur.

Johannes zegt ook: Ik moet minderen, Hij, Jezus Christus moet groeien (meerderen). Het oude moet losgelaten worden, zodat het nieuwe kan ontstaan.

We zien dat het Midzomerfeest van de Kelten op 24 juni overeenkomt met de geboortedag van Johannes de Doper. Wanneer we kijken naar de Kelten in Ierland dan zien we dat zij het oorspronkelijke mysterie van de druïden, die innerlijk verbonden waren met de elementen en de elementaire wezens, loslaten en overgaan naar het christendom, het latere Esoterisch Christendom. Deze overgang kan ook herkend worden in de legenden van Koning Arthur: ‘De twaalf Ridders van de Tafelronde’ en vooral ook in ‘De legende van Parcival’.

Rudolf Steiner geeft een sleutel tot de kerstening van de Kelten. Hij vertelt dat in de Hybernische Mysteriën, de mysteriën van Ierland, de afdaling van de Christus werd beleefd nog voordat Hij in Jezus van Nazareth werd geboren. Men kon helderziend door de elementen heen waarnemen. Men zag op een gegeven ogenblik dat de zon door het goddelijke Zonnewezen verlaten werd en dat dit wezen afdaalde naar en tot de elementen. Dat konden de druïden herkennen; de regent van de zon is afgedaald naar de elementen; de elementen van water, lucht, aarde en vuur. De Ierse Heiligen hebben de taak van de druïden overgenomen: zij hebben deze helderziende gebeurtenis naar Europa overgebracht.

De Rooms-Katholieke kerk heeft zich hiertegen verzet en de zonnegodsdienst verdwijnt dan onder het juk van deze kerk. Rudolf Steiner zegt dat de Keltische volksgeest zich toen losmaakte van de druïdecultuur en deze de inspirerende geest ofwel de aartsengel werd van het Esoterisch Christendom. Hij werd losgemaakt van de volksaard en werd de leidende geest van een stroming die niet meer aan één taal of volk of ras verbonden is.

De geboorte van het nieuwe denken.

Wanneer we op dit moment naar de wereld en onze maatschappij kijken en we ons met alle impulsen en berichten (vaak nep) mee zouden laten drijven, dan zouden we een grote emotionele chaos kunnen ervaren. Ons denken wordt misleid en dat kan invloed hebben op onze denkwereld, ons voelen en handelen in de wereld om ons heen, met als gevolg een gevoel van stuurloos drijven en geen geestelijk houvast meer hebben, alleen maar materieel houvast. Dit is een ander gevoel dan het beschermende gevoel dat we in de vorige eeuw hadden.

Er kan een moment komen dat je ontdekt – en dit kan langzaamaan gebeuren – dat je in je hart een groeiend innerlijk houvast voelt ontstaan met aandacht en liefde voor jezelf en je medemens. Dan kan het nieuwe denken geboren worden, het nieuwe vrije denken met je hart vanuit je hogere Ik en niet vanuit je ego; het begin van een Nieuw Tijdperk.

Ook het Midzomerfeest, drie dagen na de Zonnewende is een kentering naar het nieuwe leven. Het groeien en bloeien gaat langzaam over in afbraak, verval en verwelking van bloemen en planten. Tegelijk gaat het over in het rijpen van gewassen op het land én het rijpen van vruchten aan bomen en aan struiken.

Johannes de Doper staat symbool voor het oude denken, dat door het Joodse volk tot een rijk denken was uitgegroeid. Nu komt de tijd van afbraak en verval van het oude denken.
Het moet plaats maken voor een nieuw denken, dat weten is en niet alleen geloven, en dat uit diepere bronnen put. Een nieuw denken dat geen autoriteiten buiten zichzelf zoekt, maar op zoek gaat naar de Innerlijke Christus. Daarom moest Johannes, symbool van het oude denken, rationeel en aan het ego gebonden, kleiner worden en moest Jezus de Christus als brenger van het nieuwe denken groter worden. Johannes de Doper wijst ons daarbij op de zo bijzondere woorden: ‘HIJ moet wassen en ik moet kleiner worden’.

Tijdens het chaotische Keltische Midzomerfeest in de tijd van de druïden werd de mens bevrucht. Kort daarna komt de naar de zon gerichte kentering, waarbij de druïden schouwden dat het goddelijke Zonnewezen, de Christus, zich losmaakte van de zon en neerdaalde naar de aarde, naar ons mensen en naar al wat op aarde leefde.

Zo zullen na de chaos in de wereld, op ons eigen keerpunt, de vruchten van de Liefde in ons innerlijk ontstaan. Dan zal alles wat leeft het Zonnewezen ervaren en erkennen, en zullen wij elkaar vanuit ons Hart bijstand geven en helpen.

Bronnen:

  • Rudolf Steiner
  • Bastiaan Baan
  • Emiel Bock
  • Hans Stolp